(του Αντόνιο Γκιμπέλι)
'Αντρεα Φαμπότσι (Andrea Fabozzi, AF): Λοιπόν, βιώνουμε πράγματι το λυκόφως του μπερλουσκονισμού;
Αντόνιο Γκιμπέλι (Antonio Gibelli, AG): Όταν μιλάμε για παρακμή του Μπερλουσκόνι (Berlusconi), είναι προτιμότερο να μην ψάχνουμε τόσο τη μέρα της πτώσης του, όσο να σκεφτόμαστε με όρους της «εκ των έσω» κατανάλωσής του, «έσ-ρηξής» του. Το μόνο σίγουρο είναι πως το πλαίσιο που ευνόησε την επιτυχία του Μπερλουσκόνι δεν υπάρχει πια. Η ιστορική λειτουργία του Μπερλουσκόνι εξαντλείται, ανεξαρτήτως των κινήτρων ή των συμφερόντων του.
Η λειτουργία του ήταν να πληρώσει ένα κενό, να ενοποιήσει τα ρεύματα της δεξιάς και να τα οδηγήσει προς τη νίκη, σε μια μετάβαση ιστορικών διαστάσεων, ενώ το παλιό πολιτικό σύστημα κατέρρεε. Το κενό συμπληρώθηκε, οι δεξιές νίκησαν και να 'τες πάλι που αλληλοφαγώγονται.
Η πιο σημαντική διαχωριστική γραμμή στο εσωτερικό της παράταξης είναι εκείνη μεταξύ της θριαμβεύτριας, λαϊκίστικης και ουσιωδώς αντικαθεστωτικής δεξιάς του Μπερλουσκόνι και μιας άλλης δεξιάς, που τη ενσαρκώνει ο Τζιανφράνκο Φίνι (Gianfranco Fini), που βρίσκεται ακόμα στη φάση της κύησης, ασπάζεται τη συνταγματική νομιμοφροσύνη και θέλει να δείχνει σεβασμό στους θεσμούς και τη νομιμότητα, βρισκόμενη στους αντίποδες του Μπερλουσκόνι.
AF: Όταν λέτε πως «το πλαίσιο που ευνόησε την επιτυχία του Μπερλουσκόνι δεν υπάρχει πια», εννοείτε πως η ιταλική πολιτική άλλαξε σταδιακά, σε βαθμό να βρίσκεται σε κρίση ακόμα και το μοντέλο του «χαρισματικού» αρχηγού;
AG: Όχι. Πολλά από τα στοιχεία που τροφοδότησαν τον μπερλουσκονισμό εξακολουθούν να υφίστανται: ο προσωποκεντρισμός της εξουσίας, η αποδυνάμωση των κομμάτων, οι αντιπολιτικές τάσεις, η πρωτοκαθεδρία της τηλεόρασης. Αλλά κατά τη γνώμη μου ο μπερλουσκονισμός είναι μια ακραία, παθολογική εκδοχή αυτών των στοιχείων. Κατά πάσα πιθανότητα θα κατορθώσουν να επιβιώσουν και χωρίς τον Μπερλουσκόνι, αλλά εξασθενημένα, λιγότερο καταστροφικά, πιο συμβατά με τη φιλελεύθερη δημοκρατία. Παρόντος του Μπερλουσκόνι, που θεωρεί το κράτος ιδιοκτησία του, οδηγούν σε δυσλειτουργία το δημοκρατικό καθεστώς.
Κατά τα άλλα, η «νέα σελίδα της ιταλικής ιστορίας» έχει χάσει σε φρεσκάδα και αξιοπιστία δεν ενθουσιάζει πλέον. Μέχρι κι ο βασικός της πρωταγωνιστής έχει χάσει σε λάμψη, ακόμα και στο επίπεδο της εξωτερικής εμφάνισης, στην οποία τόσο πολύ είχε επενδύσει. Έχει βαρύνει, το πρόσωπό του δεν είναι πια ελκυστικό αλλά σκληρό, σχεδόν διαβλέπει κανείς το μαρτύριό που περνάει, φαίνεται αδέξιος, ζορισμένος. Αρκεί να ρίξει κανείς μια ματιά στα προπαγανδιστικά βιβλία (σύντομα αγιογραφικά κείμενα που διανέμονται δωρεάν σε εκατομμύρια νοικοκυριά) «μια ιταλική ιστορία» (una storia italiana, 2001), «η πραγματική ιταλική ιστορία» (la vera storia italiana, 2006), «Σίλβιο, σε αγαπούμε» (noi amiamo Silvio, 2009). Αρχικά απεικονιζόταν σε ένα έκδηλα εορταστικό πλαίσιο, γεμάτο ελαφρότητα, με φόντο γεμάτο λουλούδια. Σήμερα κυριαρχούν οι σκούροι τόνοι, ενώ το όργιο των παρεμβάσεων στην εικόνα και το πρόσωπό το τον έχουν καταντήσει να μοιάζει με κέρινη κούκλα. Συναντούμε εδώ το όριο των δυνατοτήτων της «αποκατάστασης» της εικόνας ενός προσώπου: αποδεικνύεται πως ο μόνος τρόπος να συντηρηθεί επ' άπειρον ένα σώμα, εξακολουθεί να είναι η ταρίχευση, όπως επί Λένιν (Lenin).
AF: Είναι τυχαίο που η παρακμή του Μπερλουσκόνι ξεκίνησε με την αποκάλυψη ενοχλητικών λεπτομερειών της προσωπικής του ζωής;
ΑG: Είμαι πεπεισμένος πως οι αποκαλύψεις αυτές βάρυναν τελικά πολύ περισσότερο από ότι υποθέταμε αρχικά. Η εικόνα του υπέστη ανεπανόρθωτη βλάβη, λες και τονίστηκαν υπερβολικά όλες οι λεπτομέρειές της. Αυτή του η ικανότητα να πετυχαίνει σε όλα, να παρευρίσκεται σε όλα τα πάρτι, να συνοδεύεται από πλήθη γυναικών, κάποια στιγμή ξεπέρασε κάθε μέτρο. Έτσι σήμανε η αρχή του τέλους: καμιά φορά, οι μυθολογίες καταρρέουν από την υπέρμετρη αντήχησή τους. Σύμφωνα με την ωραία εικόνα της ιστορικού Λουίζα Πασερίνι (Luisa Passerini) αναφορικά με το Μουσολίνι (Mussolini), οι μύθοι αυτού του τύπου φουσκώνουν, φουσκώνουν, φουσκώνουν -και κάποια στιγμή σκάνε. Όταν δημοσιοποιήθηκε η υπόθεση της Νοέμι (Noemi Letizia), άρχισα να σκέφτομαι πως έφτανε η ώρα να «σκάσει» κι ο Μπερλουσκόνι.
AF: Η ξενοφοβία της «λέγκα» (LN) μπορεί να αντικαταστήσει τον μπερλουσκονισμό;
AG: Προς το παρόν, η LN δεν είναι διάδοχος, αλλά συνέταιρος. Οι δύο κυβερνητικοί εταίροι, η LN και ο «λαός της ελευθερίας» (PDL) έχουν ανταγωνιστική, αλλά και συμβιωτική σχέση. Η LN είναι ένα κόμμα ξενόφοβο, εθνοκεντρικό, θεμελιωδώς αποσχιστικό, που στρατηγικά αποβλέπει στη μετατροπή της Παδανίας σε κράτος. Ο PDL είναι ένα κόμμα συνδεδεμένο με τη κεντρική εξουσία, αλλά που λειτουργεί και σαν... συνήγορος του πρωθυπουργού. Θα έλεγα πως ταιριάζουν μια χαρά! Είναι οι δύο πυλώνες μίας ενιαίας καταστροφικής εκτροπής.
AF: Πού βρίσκεται όμως η «θύρα εξόδου» από τον μπερλουσκονισμό; Είναι μήπως η ίδια από την οποία μπήκαμε, εκείνη του ελέγχου του κοινοβουλίου από τα κόμματα;
AG: Οι ιστορικοί γνωρίζουμε πως η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται. Ακόμα και η «παλινόρθωση», μετά το Ναπολέοντα (Napoleon), μόνο κατ' όνομα ήταν κάτι τέτοιο. Αποκλείω απολύτως κάθε επιστροφή στο παρελθόν -χωρίς καν να ξέρω αν αυτό είναι θετικό ή αρνητικό. Δεν πιστεύω πως η κομματοκρατία μπορεί να αναγεννηθεί από τις στάχτες της. Αντιθέτως, προκειμένου να αποφύγει την πλήρη αποσύνθεσή της, θα αναγκαστεί να σκεφτεί με καινούργιο τρόπο: τα παλιά κόμματα, με τις σκληρές δομές και τη κάθετη διάρθρωση δεν έχουν πια κανένα νόημα.
AF: Αν η «λέγκα» και ο μπερλουσκονισμός είναι προορισμένα να συνεχίσουν να βαδίζουν χέρι-χέρι, πόσο πιθανό είναι να τα δούμε με επικεφαλής τον γιο και την κόρη των ιδρυτών τους;
AG: Σε τέτοια προσωποκεντρικά κινήματα, δεν είναι ασφαλώς δυνατό να σκεφτόμαστε τη διαδοχή με φυσιολογικούς όρους. Συχνά η διαδοχή γίνεται με μοναρχικούς όρους, αλλά με αποτελέσματα που στη συγκεκριμένη περίπτωση θα χαρακτήριζα γελοία όσον αφορά το γιο του Μπόσι (Bossi) -τον 22χρονο Ρένζο (Renzo), που απέτυχε τρεις φορές να πάρει το απολυτήριο λυκείου- και αβέβαια όσον αφορά την Μαρίνα Μπερλουσκόνι (Marina Berlusconi): ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι δεν μπορεί να έχει διάδοχο. Πρόκειται για ανεπανάληπτη περίπτωση!
Πηγή: Il Manifesto / Courrier International, 26.11.2010 μέσω www.ppol.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου