(Του Αντρέα Ζαμπούκα)
Ο πολιτισμός σ΄ όλες τις εποχές απέκτησε το χαρακτήρα του από την ποιότητα των επιτευγμάτων του. Πάντα το σύνολο των υλικών, πνευματικών και ηθικών πράξεων έδινε το στίγμα στην εξέλιξη αλλά και στην ταυτότητα μιας κοινωνίας. Ο σύγχρονος δυτικός πολιτισμός έχει τις ρίζες του στην Αναγέννηση, στον Διαφωτισμό και ασφαλώς στην Αρχαία Ελληνική Δημοκρατική Πολιτεία. Εκεί δόθηκε η ευκαιρία της αμεσότητας στους ανθρώπους να επικοινωνήσουν ελεύθερα και με τον ισότιμο διάλογο να δημιουργήσουν Τέχνες, Επιστήμες , Φιλοσοφία και Ηθική. Είναι βέβαιο ότι ο Αριστοτέλης ποτέ δεν θα ίδρυε το «Λύκειο» στην Περσία η στην Αίγυπτο. Επίσης δεν ξέρουμε πώς θα ήταν ο κόσμος σήμερα χωρίς τις διδασκαλίες του. Έτσι η ύπαρξη της Πόλης- Κράτους έχτισε αυτό που αργότερα ονομάστηκε Πολιτισμός. Χωρίς τη δημοκρατία της Αρχαίας Αθήνας δεν θα έμπαιναν τα θεμέλια των μεγάλων επιτευγμάτων.
Όλοι όμως γνωρίζουν ότι κανένα πολιτικό σύστημα δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς ιδεολογία. Είναι σαφές επίσης ότι η κοινή ιδεολογία στον Διαφωτισμό, στην Αναγέννηση και στην Αρχαία Αθήνα ήταν ο ανθρωπισμός με την σπουδαία πνευματική παρακαταθήκη που εξασφάλισε για την ανθρωπότητα. Άρα λοιπόν η Δημοκρατία ως πολιτικό σύστημα και ως πολίτευμα γεννήθηκε για να πραγματώσει τον ανθρωπισμό και κατ΄ επέκταση για να παράγει πολιτισμό ικανό για την εξυπηρέτηση του ανθρώπου σε υλικό, πνευματικό και ηθικό επίπεδο. Η ελεύθερη αγορά έφερε την τεχνολογία, η εδραίωση της πνευματικής ελευθερίας τα Πανεπιστήμια και η συνταγματική κατοχύρωση των θεσμών την κυριαρχία του Δικαίου στις κοινωνίες. Επομένως ο ανθρωπισμός, μέσω της δημοκρατίας, άρχισε να αισθητοποιείται και να πραγματώνεται στον πολιτισμό.
Συνδυάζοντας τώρα τις έννοιες Πολιτισμός, Δημοκρατία και Ανθρωπισμός θα περιμέναμε ότι φτάνοντας στο 2010 , η ανθρωπότητα θα είχε πια κατακτήσει τις κλασικές αξίες που καλλιεργούν την ανθρώπινη φύση και κάνουν τον άνθρωπο ευτυχισμένο. Δυστυχώς όμως, τα προβλήματα είναι πολύ μεγάλα και κάποιοι κατανοούν ότι κάτι ανησυχητικό συμβαίνει με την επιθυμητή σχέση των παραπάνω εννοιών. Προφανώς κάτι γίνεται λάθος με την εφαρμογή του συστήματος που ονομάζουμε Δημοκρατία. Οι υποδομές των σύγχρονων κοινωνιών φαίνονται ικανοποιητικές ως προς το τεχνικό μέρος του συστήματος. Για παράδειγμα υπάρχει πλούτος, τεχνολογία και δυνατότητες άμεσης επικοινωνίας. Επίσης τα συντάγματα , οι νόμοι και οι θεσμοί φαίνονται να καλύπτουν σε θεωρητική τουλάχιστον βάση όλες τις ανάγκες που παρουσιάζονται. Αφού λοιπόν το τεχνικό και θεσμικό μέρος του συστήματος που λέγεται Δημοκρατία πάνε καλά κάτι πρέπει να συμβαίνει με το οργανωτικό.
Προφανώς το οργανωτικό μέρος έχει να κάνει με τη διοίκηση , την εκτελεστική προοπτική του κράτους και τις αποφάσεις της εξουσίας. Αν λοιπόν αυτά δεν λειτουργούν σωστά τότε ολόκληρο το πολιτικό σύστημα δεν μπορεί να επιτελέσει το στόχο του και να ολοκληρώσει την αποστολή του που είναι η πραγμάτωση του ανθρωπισμού στην εξέλιξη του Πολιτισμού. Αναζητώντας τις αιτίες, ανακαλύπτει κανείς ότι η ρίζα του κακού βρίσκεται στην αδυναμία της Πολιτείας να δώσει ανθρωπιστική παιδεία στους πολίτες της. Επόμενο είναι λοιπόν να μην μπορούν να καλλιεργήσουν την πολιτική τους συνείδηση και ν΄ αδιαφορούν για τη σκοπιμότητα της συλλογικής δράσης στη δημιουργία πολιτισμού. Στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι μόνο το 10% των δυτικών πολιτών διαθέτει την πνευματικότητα ν΄ αντιληφθεί ουσιαστικά τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του πολίτη μέσα στο χώρο της κοινότητας. Έτσι η δημοκρατία καταντά μαζική και ανούσια μη μπορώντας να εξυπηρετήσει τις ανάγκες του ποιοτικού πολιτισμού.
Καταλήγοντας, συμπεραίνουμε ότι βιώνουμε σήμερα μια τελείως ανέντιμη σχέση της Δημοκρατίας με τον Πολιτισμό. Οραματιζόμαστε, σχεδιάζουμε, επιθυμούμε την ικανοποίηση των αναγκών μας, μέσα από έναν υψηλού επιπέδου πολιτισμό, αλλά δεν έχουμε τη δύναμη να το πράξουμε αφού η δημοκρατία που έχουμε δεν είναι γνήσια και λειτουργική. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα μοιάζει να εξυπηρετεί την αστάθεια του πολιτισμού και να προωθεί συμφέροντα εξατομικευμένα και όχι συλλογικά. Η κυριαρχία του καταναλωτισμού στο όνομα της ελευθερίας προφανώς και αποτελεί περίπτωση ενός διεφθαρμένου πολιτισμού. Άρα λοιπόν, αν θέλουμε να φτάσουμε κάποτε σε επιτεύγματα που θα απελευθερώνουν πραγματικά τον άνθρωπο, πρέπει να αποκαλύψουμε αυτή τη «βρώμικη» σχέση του σύγχρονου πολιτισμού με τη νοθευμένη μαζική δημοκρατία που πολύ μικρή σχέση έχει με τη γνήσια συμμετοχική της αρχαίας «Πόλης». Η πολιτική απάθεια είναι πάντα η μεγαλύτερη αρρώστια που σιγά σιγά σαπίζει τα χαρακτηριστικά του ανθρώπου νεκρώνοντας την όμορφη φύση του. Αυτή πρέπει να προσέξουμε.
(Δημοσίευση για το www.greek-articles.blogspot.com)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου